Hành trình xanh của thuỷ tinh: biến rác thải thành tài nguyên

Nhóm dự án Amanaki đã dành hai tháng nghiên cứu vòng đời của sản phẩm thuỷ tinh, từ đó đưa ra phương pháp tái chế hiệu quả hơn, góp phần bảo vệ môi trường đồng thời hướng đến mô hình kinh tế tuần hoàn. 

Bạn có sử dụng thuỷ tinh hằng ngày? Hay bạn thường chọn chai, lọ, đồ trang trí… thuỷ tinh vì nghĩ nó thân thiện môi trường? Đúng vậy, khả năng tái chế của thuỷ tinh là 100%. Tuy nhiên, bạn có biết rằng tại Việt Nam, tỷ lệ tái chế thuỷ tinh vẫn rất thấp, chỉ khoảng 10 - 15%, trong khi mỗi ngày có đến 2.560 tấn rác thải thuỷ tinh ra môi trường. Vậy bài toán này cần được giải quyết như thế nào? Đó là một trong những nguyên nhân ra đời “Hành trình xanh của thuỷ tinh: từ sản xuất đến tái sinh” - một trong những dự án gây ấn tượng tại chương trình Ươm mầm Phát triển Bền vững mùa 2 do Dear Our Community tổ chức. 

Nhóm học viên nghiên cứu business case Amanaki trình bày kết quả tại buổi tổng kết.

Xuyên suốt quá trình nghiên cứu case study này, nhóm bạn trẻ gồm: Ngọc Hân, Lê Hân và Nhật Minh đã bước đầu tìm ra những phương án có thể tăng tỷ lệ tái chế thuỷ tinh, giúp giải quyết phần nào số rác thải thuỷ tinh ra môi trường. Dẫn dắt nhóm là Kim Lê, chuyên gia mảng kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam; và anh Bùi Trung Đức, Giám đốc Điều hành của Amanaki - chuỗi khách sạn hướng đến Phát triển Bền vững tại TP. HCM.

Thủy tinh: Vật liệu quen thuộc bị “bỏ quên” khi tái chế 

Từ nguyên liệu thô như cát, đá vôi, soda…, trải qua quá trình chế tác tinh xảo, thuỷ tinh mang đến những sản phẩm có tính thẩm mỹ cao lẫn lợi ích thiết thực trong cuộc sống hàng ngày. Thế nhưng, ít ai thực sự hiểu về vòng đời của nó, đặc biệt là tầm quan trọng của tái chế thuỷ tinh với môi trường và xã hội. 

Theo nghiên cứu của nhóm Amanaki, quá trình tái chế thuỷ tinh hơn 10 công đoạn, bắt đầu từ việc thu gom rác thải và phân loại. Thủy tinh được làm sạch, loại bỏ tạp chất, sau đó được nghiền thành cullet - nguyên liệu thô cho quá trình sản xuất thủy tinh mới. Lý tưởng là thế, nhưng mỗi ngày vẫn có 85 - 90% rác thải thuỷ tinh (tương đương 2.176 - 2.304 tấn) tại Việt Nam chưa được tái chế. Vậy nó sẽ đi đâu và vì sao?

Mỗi ngày có đến 2.560 tấn rác thải thuỷ tinh ra môi trường.

Tại Việt Nam, nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này là từ hệ thống thu gom chưa hiệu quả, sự hạn chế trong nhận thức của người dân và thiếu chính sách hỗ trợ. Điều này dẫn đến lãng phí tài nguyên, tăng lượng khí CO2 thải ra và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Từ đó, nhóm Amanaki đưa ra 3 giải pháp cấp bách, bao gồm: Nâng cao nhận thức cộng đồng về tái chế; hoàn thiện hệ thống thu gom và phân loại rác; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào tái chế. 

Tái chế thuỷ tinh - sự tái sinh kỳ diệu 

Vậy, nếu 100% thuỷ tinh sản xuất mỗi ngày ở Việt Nam đều là thuỷ tinh tái chế thì sẽ ra sao? Tiết kiệm tài nguyên như: giảm khai thác cát, đá vôi, soda - những nguyên liệu quan trọng trong sản xuất thuỷ tinh chính là điều đầu tiên có thể nhận thấy rõ. Mỗi tấn thuỷ tinh tái chế có thể tiết kiệm 1.305 tấn cát, 435 tấn đá vôi, 435 tấn soda. Bên cạnh đó, quy trình tái chế ít sử dụng năng lượng hơn so với sản xuất mới, giúp giảm khoảng 348 tấn khí thải CO2 mỗi ngày. Những con số biết nói này là minh chứng rõ ràng nhất cho sự kỳ diệu của thuỷ tinh tái chế, góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Thủy tinh tái chế có thể ứng dụng vào nhiều khía cạnh cuộc sống.

Tỷ lệ tái chế thủy tinh “khủng” ở châu Âu: Phép màu hay chiến lược?

Đương nhiên, không có “phép màu” nào, dù tỷ lệ tái chế thuỷ tinh ở châu Âu đạt 70 - 80% - một con số đáng mơ ước. Theo nghiên cứu của nhóm Amanaki, chiến lược bài bản và công nghệ tiên tiến chính là chiếc chìa khoá bí ẩn. Nhóm đã tổng hợp 6 giải pháp, bao gồm:

1. Nghiền cát - biến chai lọ thành cát nhân tạo

Công ty DB Breweries và Alex Fraser Group đã triển khai công nghệ nghiền chai thủy tinh thành cát nhân tạo, thay thế cát tự nhiên trong xây dựng và bảo vệ môi trường. Ứng dụng này giúp giảm khai thác cát tự nhiên và tận dụng thủy tinh không thể tái sử dụng.

2. Nghiền pulping – chế tạo bột thuỷ tinh mịn

Thủy tinh được nghiền thành bột mịn (0.1 - 0.5mm) bằng máy nghiền bi hoặc ly tâm, kết hợp hệ thống lọc nước để tránh bụi. Bột này được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất gốm sứ, sơn và vật liệu xây dựng.

3. Phân loại quan học - tách thuỷ tinh chính xác 

Công nghệ này sử dụng tia hồng ngoại để nhận diện màu sắc và tia cực tím để phát hiện tạp chất, giúp phân loại thủy tinh nhanh chóng và hiệu quả hơn so với phương pháp thủ công.

4. Thủy tinh bọt - vật liệu cách nhiệt tương lai

Thủy tinh tái chế được nghiền, trộn với tác nhân tạo khí, nung ở 800-900°C để tạo ra thủy tinh bọt – một vật liệu nhẹ, cách nhiệt tốt, ứng dụng trong xây dựng và trang trí nội thất.

5. Tái chế bằng vi sóng - giải pháp tiết kiệm năng lượng 

Công nghệ vi sóng làm nóng chảy thủy tinh từ bên trong, giúp giảm 20% năng lượng tiêu thụ và rút ngắn thời gian xử lý đến 50% so với lò nung truyền thống.

6. In 3D thuỷ tinh - tương lai của sản xuất

Công nghệ Direct Glass Laser Deposition (DGLD) của Nobula3D sử dụng laser để in 3D thủy tinh với độ chính xác cao, tạo ra kính hiển vi, thiết bị y tế và các sản phẩm phức tạp khác.

Nhờ những công nghệ này, châu Âu tái chế hiệu quả, giảm rác thải và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Thêm vào đó, để đạt được sự phát triển bền vững, tái chế thủy tinh cần được đẩy mạnh theo hướng mô hình kinh tế tuần hoàn, tức là tái chế liên tục và hiệu quả để tận dụng tối đa giá trị của thủy tinh. Việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ mới cũng quan trọng không kém. 

Song song đó, không thể bỏ qua vai trò chủ chốt của con người trong hành trình này. Ngoài nâng cao nhận thức, liên tục khuyến khích cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường thông qua các chương trình giáo dục, thì sự hợp tác và chia sẻ nhằm thúc đẩy hợp tác quốc tế, cải thiện hệ thống tái chế rất cần thiết. 

Chị Kelly Võ, founder của DOC, trao kỷ niệm chương cho anh Bùi Trung Đức (đại diện Amanaki) cùng chị Emily Nguyễn (đại diện De Heus) tại buổi tổng kết chương trình Ươm mầm Phát triển Bền vững mùa 2

Bên cạnh đưa ra những giải pháp, dự án “Hành trình xanh của thuỷ tinh” kêu gọi sự chung tay của mọi người bằng những hành động đơn giản nhưng ý nghĩa như: tái chế thủy tinh đúng cách bằng cách phân loại và đưa thủy tinh đến các điểm thu gom; chia sẻ kiến thức về tái chế thủy tinh với cộng đồng; hay tham gia các hoạt động của dự án thu gom, sáng tạo sản phẩm từ thủy tinh tái chế…

Trà Trà

Chương trình Ươm mầm Phát triển bền vững mùa 3 đã quay trở lại. 

Chương Trình Ươm Mầm Phát Triển Bền Vững dành cho người trẻ muốn theo đuổi công việc trong lĩnh vực phát triển bền vững tại Việt Nam. Mục tiêu cung cấp kiến thức, kỹ năng và cơ hội trải nghiệm về Phát Triển Bền Vững cho những bạn trẻ mong muốn dấn thân vào lĩnh vực này.

Liên hệ để đăng ký tham gia hoặc cung cấp business case: https://www.dearourcommunity.com/lien-he